● اتصال مستقیم هر دستگاه اندازه گیری به استانداردهای ملی نه شدنی است و نه مطلوب. افرادی که جرم اندازه گیری می کنند نمی توانند استاندارد اولیه آزمایشگاه ملی را برای اندازه گیری فرض کنند آنها باید از استانداردهای سطح پایین تری استفاده کنند که با استاندارد ملی مقایسه شده است. درستی دستگاه های اندازه گیری با استفاده از استانداردهای کاری مورد وارسی قرار می گیرد. استانداردهای کاری با استفاده از استانداردهای سطح بالاتر کالیبره می شوند. این استانداردهای مرجع در نهایت با استانداردهای ملی کالیبره می شوند. درنتیجه برای دست یابی به قابلیت ردیابی، سیستمی از آزمایشگاه های کالیبراسیون سلسله مراتبی در کشور ایجاد می شود. سطح های این سلسله مراتب رده های مختلف زنجیره قابلیت ردیابی است. آزمایشگاه مترولوژی ملی در رأس این سلسله مراتب قرار دارد و رده یک نامیده می شود. آزمایشگاه میانی در رده دو و سه قرار می گیرند.

◄برنامه کالیبراسیون دارای ویژگی های مهم ذیل است:

● زنجیره قابلیت ردیابی نباید قطع گردد. این زنجیره باید از استانداردهای ملی شروع و به تجهیزات اندازه گیری استفاده کننده نهایی ختم شود. بنابراین پیوسته بودن زنجیره قابلیت ردیابی الزامی حیاتی است.

● استاندارد واحدهای SI دارای عدم قطعیت بسیار کمی است. با پایین رفتن از زنجیره قابلیت ردیابی مقداری خطا در خلال فرآیند انتقال و در هر مرحله از آن وارد سیستم می شود. درنتیجه با پایین رفتن از زنجیره قابلیت ردیابی عدم قطعیت افزایش می یابد. با رسیدن به استفاده کننده نهایی عدم قطعیت به بیشترین مقدار می رسد و بالا رفتن از رده 3 به رده 2 و در نهایت به رده 1 و استانداردهای ملی کاهش می یابد.

● در این برنامه هر استفاده کننده ای نیاز به قابلیت ردیابی مستقیم ندارد. قابلیت ردیابی مستقیم برای هر استفاده کننده ای نه مطلوب است و نه عملی. هر استفاده کننده ای به درستی متفاوتی برای کاربرد موردنظر خود نیاز دارد بسته به درستی موردنیاز استفاده کننده می تواند خدمات آزمایشگاه کالیبراسیون هر رده ای را انتخاب کند.

◄ قابلیت ردیابی عمودی یا ملی:

● اتصال اندازه گیری های استفاده کننده نهایی به استاندارد ملی آن کشور، قابلیت ردیابی عمودی یا قابلیت ردیابی ملی نامیده می شود.

◄ قابلیت ردیابی افقی یا بین المللی:

●سازگاری استاندارهای موجود در آزمایشگاه مترولوژی ملی کشورهای مختلف با استاندارد های بین المللی نگهداری شده در سازمان بین المللی اوزان و مقیاس ها (BIPM) برای تسهیل تجارت بین الملل را قابلیت ردیابی افقی یا قابلیت ردیابی بین المللی می گویند.

◄ استاندارد ISO/IEC 17025:

● در استاندارد ISO/IEC 17025 الزامات آزمایشگاه های کالیبراسیون با دقت و جزئیات بیشتری شرح داده شده است. براساس این استاندارد کالیبراسیون و اندازه گیری باید از طریق استانداردهای ملی به سیستم بین المللی واحدها (SI) قابل ردیابی باشد.

◄ آزمایشگاه های کالیبراسیون اعتباردهی شده:

● آزمایشگاه های کالیبراسیون اعتباردهی شده نقش مهمی در برقراری قابلیت ردیابی نتایج اندازه گیری ایفا می کنند. این آزمایشگاه ها بخشی از سیستم اندازه گیری ملی هستند. اعتباردهی (Accreditation) تصدیق رسمی صلاحیت فنی آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون است.

● این کار وظیفه سازمان های اعتباردهی (Accreditation bodies, AB) است. این سازمان ها به طور دوره ای بر آزمایشگاه ها نظارت می کنند تا از اعتبار کالیبراسیون ها و آزمون های انجام شده مطمئن شوند.

● فرآیند اعتباردهی آزمایشگاه ها به ارزیابی انطباق محصول کمک می کند و درنتیجه موانع فنی تجارت بین المللی را کاهش می دهد که یکی از اهداف سازمان تجارت جهانی است. در کشور انگلیس سازمان اعتباردهی بریتانیا (UKAS) در کشور آلمان سازمان اعتباردهی آلمان (DKD) و در ایران موسسه استاندارد ملی و تحقیقات صنعتی ایران عهده دار اعتباردهی آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون هستند.